วันเสาร์ที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2557

การปกครองระบบฃอบประชาธิปไตยที่เจริญอยู่ในยุโรปตะวันตกและสหรัฐอเมริกา มีหลักการสำคัญ ดังนี้

๑. การยึดถือเหตุผล
๒. การเน้นความสำคัญของปัจเจกบุคคล
๓. การถือรัฐเป็นเครื่องมือของประชาชน
๔. การอาศัยความสมัครใจเป็นใหญ่
๕. การยึดกฏเหนือกฏ
๖. การเน้นความสำคัญของวิธีการ
๗. การถือความเห็นพ้องต้องกันเป็นหลักมนุษย์สัมพันธ์
๘. การถือสมภาพ หรือความเท่าเทียมกันขั้นมูลฐานของมนุษย์

หลักประชาธิปไตย

หลักประชาธิปไตย คือการให้อำนาจแก่ประชาชน โดยประชาชน และเพื่อประชาชน การให้อำนาจทั้งทางนิติบัญญัติ การบริหาร และด้านตุลาการ หลักการสำคัญของระบอบการเมืองที่ได้รับความศรัทธาเลื่อมใสจากประคมโลก อย่างแพร่หลายมากที่สุดในปัจจุบันซึ่งประกอบด้วยหลักสำคัญ ๕ ประการ คือ 
๑ หลักอำนาจอธิปไตยเป้นของประชาชน (Populor Soveregnty)
๒ หลักเสรีภาพ (Liberty)
๓ หลักความเสมอภาค (Equality)
๔ หลักการปกครองโดยกฏหมาย (Rule of law)
๕ หลักเสียงข้างมาก (Majority rule)

សេរីភាពក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យចំណែកបានដួចជា

១. សេរីភាពក្នុការនិយាយស្ដី សរសេរ ឃោសនា
២. សេរីភាពក្នុងការគោរពជឿសាសនា
៣. សេរីភាពក្នុងការសមាគម ឬរួមក្រុម
៤. សិទ្ធិក្នុងការរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិ
៥. សិទ្ធិដែលបានការគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់
៦. សិទ្ធិចំពោះបុគ្គល

សិទ្ធិស្មើភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងរបបប្រជាធិបតេយ្យមាន៥យ៉ាង

១. ស្មើភាពក្នុងរឿងនយោបាយ
២. ស្មើភាពចំពោះការបដិបត្តិតាមច្បាប់
៣. ស្មើភាពក្នុងឱកាស
៤. ស្មើភាពផ្លូវសេដ្ធកិច្ច
៥. ស្មើភាពក្នុងសង្គម

วันศุกร์ที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2556

ការបោះបង់ចោលអង្គរ


បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយនគរជិតខាង អង្គរត្រូវបានឆក់ប្លន់បំផ្លិចបំផ្លាញដោយនគរអយុធ្យានិងបានបោះបង់ចោលនៅឆ្នាំ១៤៣២ ពីព្រោះតែការថមថយខាងបរិស្ថានវិទ្យានិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានខូចខាត។ ហេតុនេះបាននាំទៅដល់សម័យនៃដំណើរនឹងទ្រឹងខាងសេដ្ឋកិច្ច សង្គមនិងវប្បធម៌ កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់នគរនេះបានទៅជាស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងត្រួតពិនិត្យនៃពួកអ្នកជិតខាងខ្លួនទៅវិញ។ នៅពេលនោះ ការនិយមរបស់ខ្មែរចំពោះការសាងសង់បូជនីយដ្ឋានត្រូវបានបញ្ឈប់។ ជំនឿចាស់ៗពីមុនៗដូចជាព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន និងព្រហ្មញ្ញនិងលទ្ធិទេវរាជត្រូវបានជំនួសដោយពុទ្ធសាសនាថេរវាទជារៀងរហូតមក។

អធិរាជាណាចក្រខ្មែរ


អធិរាជាណាចក្រខ្មែរគឺជាអធិរាជាណាចក្រដ៏ធំបំផុតរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍កំឡុងសតវត្សទី១២។ មជ្ឈមណ្ឌលនៃអំណាចរបស់អធិរាជាណាចក្រនេះគឺអង្គរជាទីដែលរាជធានីបន្តបន្ទាប់ត្រូវបានសាងសង់ឡើងក្នុងសម័យកាលដែលឈានដល់ចំណុចកំពូលរបស់ចក្រភព។ នៅឆ្នាំ២០០៧ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិមួយប្រើរូបថតផ្កាយរណបនិងបច្ចេកទេសទំនើបផ្សេងៗធ្វើការសន្និដ្ឋានថាអង្គរធ្លាប់ជាទីក្រុងបុរេឧស្សាហកម្ម​ធំបំផុតក្នុងលោកជាមួយនិង​ការលាត​សន្ធឹងក្រុង ១១៥០ម៉ាយការ៉េ។ ទីក្រុងនេះ អាចទ្រទ្រង់បាននូវអត្រាប្រជាជនរហូតដល់ចំនួនមួយលាននាក់ និងអង្គរវត្តជាប្រាសាទបែបសាសនាល្បីល្បាញបំផុតនិងគង់វង្សបានយូរល្អបំផុតនៅក្នុងស្ថានីយ៍នោះ នៅតែប្រើជាវត្ថុរំលឹកដល់អតីតកាលរបស់កម្ពុជាជាមហាអំណាចតំបន់ដ៏សំខាន់មួយ។ ទោះបីជា អាណាចក្រខ្មែរបាន ចុះអន់ថយឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនក៏ដោយ ក៏អង្គរវត្តគឺជានិមិត្តរូបមួយសំខាន់ បំផុតដើម្បីជាសាក្សី នៃសាវតារបស់ប្រទេស លើផ្ទៃតំបន់។

วันพฤหัสบดีที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2556

ការបាក់បែកបន្ទាយលង្វែក


ខ្មែរ បានលើកទ័ពមកវាយខ្មែរជាច្រើនលើកច្រើនសា។នៅឆ្នាំ១៥៨៨ សៀមបានលើកទ័ពចូលទន្ទ្រានខ្មែរយ៉ាងកម្រោល ហើយបានវាយយកបន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ រហូតដល់ស្រុកបរិបូរណ៍ ព្រមទាំងហ៊ុមព័ទ្ធបន្ទាយលង្វែកទៀតផង។ ពួកវាព័ទ្ធបន្ទាយលង្វែកអស់រយៈពេល៣ខែ‌តែត្រូវនៅឆ្នាំ១៥៨០ ភូមាបានវាយលុកចូលប្រទេសសៀមយ៉ាងខ្លាំង